بزرگترین دامنه های ایران
ایران با تنوع وسیع جغرافیایی خود، یکی از بهترین کشورها برای کوهنوردی و طبیعت‌گردی در خاورمیانه است. از قله‌های برف‌گیر البرز تا رشته‌کوه‌های خشن زاگرس، هر گوشه از کشور پهناورمان دامنه‌هایی دارد که برای کوهنوردان و طبیعت‌دوستان جذابیت خاصی دارند. در ادامه با بزرگترین و معروف‌ترین دامنه‌های ایران آشنا می‌شویم.
1. دامنه‌های البرز
رشته‌کوه البرز در شمال ایران کشیده شده و از شرق به خراسان شمالی و از غرب به آذربایجان امتداد دارد. دامنه‌های جنوبی این رشته‌کوه در نواحی تهران، البرز و مازندران، از پررفت‌و‌آمدترین مسیرهای کوهنوردی کشورند.
قله‌هایی چون دماوند، توچال، کلون‌بستک و علم‌کوه در این محدوده قرار دارند. دامنه‌های البرز معمولاً دارای پوشش گیاهی متنوع، چشمه‌های طبیعی و مناظر بی‌نظیر جنگلی هستند. در تابستان‌ها، کوهنوردان برای تمرین و صعود به قله‌های بلند، از مسیرهای معروفی مثل درکه، دارآباد و کلاردشت استفاده می‌کنند.
2. دامنه‌های زاگرس
رشته‌کوه زاگرس از شمال‌غرب تا جنوب‌غرب ایران امتداد دارد و یکی از عظیم‌ترین ساختارهای کوهستانی خاورمیانه محسوب می‌شود. این دامنه‌ها از کردستان تا خوزستان و بوشهر کشیده شده‌اند و قله‌هایی چون دنا، زردکوه، شاهو، و الوند در آن‌ها واقع شده‌اند.
دامنه‌های زاگرس پوشیده از مراتع و جنگل‌های بلوط هستند و در بسیاری از مناطق، عشایر هنوز زندگی سنتی خود را در این ارتفاعات حفظ کرده‌اند. در فصل بهار و پاییز، این دامنه‌ها به‌دلیل دمای معتدل و طبیعت سبز، مقصد محبوبی برای کوهنوردان، کمپینگ و عکاسی طبیعت است.
3. دامنه‌های سبلان
در شمال‌غرب ایران و استان اردبیل، کوه سبلان با ارتفاع بیش از 4800 متر یکی از قله‌های معروف ایران است. دامنه‌های سبلان به‌ویژه در تابستان‌ها محل ییلاق عشایر شاهسون است و دشت‌های اطراف آن با گل‌های رنگارنگ پوشیده می‌شود. چشمه‌های آب‌گرم سرعین در پایین‌دست این دامنه‌ها، یکی از جاذبه‌های گردشگری طبیعی منطقه محسوب می‌شود.
برای کوهنوردان، صعود به قله سبلان از مسیرهای غربی یا شمالی تجربه‌ای فراموش‌نشدنی است، چرا که در مسیر چادرگاه‌ها، چشمه‌ها و دریاچه زیبای قله دیده می‌شوند.
4. دامنه‌های تفتان
در جنوب‌شرق ایران، کوه آتشفشانی تفتان در استان سیستان‌وبلوچستان قرار دارد. این کوه فعال‌ترین آتشفشان ایران است و دامنه‌های آن ساختاری کاملاً متفاوت از دامنه‌های البرز و زاگرس دارند. صخره‌های گوگردی، بخارهای خروجی از دهانه، و چشم‌اندازهای خشک اما اسرارآمیز از ویژگی‌های خاص تفتان هستند.
کوهنوردی در این منطقه نیاز به آمادگی بالا و تجهیزات مناسب دارد، چرا که شرایط آب‌و‌هوایی ناپایدار و مسیرهای سنگلاخی ممکن است چالش‌برانگیز باشند.
5. دامنه‌های بینالود و هزارمسجد
در شمال شرق ایران، میان نیشابور و مشهد، رشته‌کوه بینالود و هزارمسجد قرار دارند. این دامنه‌ها در مقایسه با البرز و زاگرس کمتر شناخته‌شده‌اند، اما از نظر مناظر طبیعی و مسیرهای پیاده‌روی بسیار غنی هستند. قله بینالود با ارتفاع حدود 3211 متر، به «بام خراسان» معروف است. دامنه‌های آن در فصل بهار و تابستان پوشیده از گل‌های وحشی می‌شود و مسیرهای دسترسی آن مناسب کوهنوردی سبک و سفرهای یک‌روزه است.
دامنه‌های ایران هرکدام ویژگی خاص خود را دارند: از سرسبزی البرز تا خشونت تفتان، از وسعت زاگرس تا لطافت بینالود. برای کوهنوردان و علاقه‌مندان به طبیعت، شناخت این دامنه‌ها کمک می‌کند تا بر اساس توان جسمی و فصل سال، مقصد مناسب‌تری انتخاب کنند.
اگر قصد برنامه‌ریزی برای صعود یا کمپ در یکی از این مناطق را دارید، فراموش نکنید که تجهیزات کامل کوهنوردی، کفش مناسب و کوله‌پشتی استاندارد اولین شرط یک سفر ایمن و لذت‌بخش هستند.
